Yes! Herfst!
Al is het vandaag nog 22 graden, toch lijkt eindelijk het najaar gearriveerd. Nu mogen de bomen en struiken hun blaadjes loslaten, de planten hun bloemen laten verwelken en de insecten kunnen een veilige plekje zoeken voor de winter of voor hun laatste dagen. Gezien de verandering van ons klimaat is nu dan ook de tijd aangebroken om bollen te planten en nieuwe planten in de tuin te zetten of te zaaien.
Herfst? Zaaien!
Zaaien deed ik altijd keurig volgens aanbeveling op de zakjes in het voorjaar. Dééd, want de voorbije jaren kwamen sommige planten niet meer zo goed op. Afgelopen zomer adviseerde een hobbytuinier me de zaden eens in het najaar in de grond te steken. Zo gaat het met zaden in het wild ook en met de klimaatverandering kan de plant dan zélf bepalen wanneer het beste moment is om te ontkiemen. Dat klonk logisch, dus ik kon dit najaar al lekker aan de slag.
Goede ideeën
Vorige week probeerde ik een beeld te vormen van waar ik welke planten zou willen zaaien. Ik wilde de bloeiperiode wat verruimen en de bloeiers per periode wat meer uit elkaar zetten. En ik wilde in elk geval siererwten, want ik ben gek op de Lathyrusbij die daar goed op af komt. Maar omdat de siererwt al een paar jaar niet lekker wil groeien in onze tuin, besloot ik er Springbalsemien bij te zetten. Een prachtige plant die kwa bloem wel iets van de siererwt weg heeft en in mijn herinnering altijd vol zit met bijen en andere bestuivers.
Illegale vreemdeling
Dus ik ging online op zoek naar zaden van de Springbalsemien. Maar wat schetste mijn verbazing? De Reuzenbalsemien, want zo heet de plant ook wel, is hartstikke verboden in de Europese Unie! Ze blijkt een invasieve exoot uit het Himalayagebergte die hier schade aanricht. Ik dacht terug aan die prachtige bloemen uit mijn kindertijd en die explosieve, vlezige zaaddozen die zo heerlijk open springen als je er zachtjes in knijpt. Die plant een gevaar? Hoe dan?
Gevaarlijke schoonheid
De Reuzenbalsemien is een éénjarige plant die lekker hard groeit en het op vrijwel alle grond wel goed doet. Bijen vinden de bloemen heerlijk, dus imkers vinden het over het algemeen net als ik een fijne plant. Máár…deze plant groeit zó hard dat ze andere inheemse planten weg concurreert. Dat op zich ziet men al niet graag gebeuren, maar tot overmaat van ramp sterft deze plant in het najaar helemaal af en dat vormt een probleem. Want daardoor houden de wortels van deze plant voor de helft van het jaar geen grond en geen vocht vast en maakt deze plant de plekken waar ze groeit erosiegevoelig. Dat is niet best. Zeker niet in een tijd waarin klimaatverandering al een boel schade aanricht.
Burgerlijke ongehoorzaamheidsdrang
Ergens kriebelde in mij een kleine drang naar burgerlijke ongehoorzaamheid. Zo’n mooie, voor bestuivers voedzame bloem, alleen in mijn tuin…misschien zaden afvangen? dat moet toch kunnen?! Maar het kan níet. Ik woon héél dicht bij natuurgebied De Schenge. Hemelsbreed is dat hier maar een paar honderd meter vandaan. Als de Springbalsemien daar nu al niet groeit, zou ze er met gemak binnen een aantal jaren kunnen zijn. Ze schiet haar zaden met zo’n grote kracht af dat ze meters ver weg komen. Als elke nieuwe bloem dat voor elkaar krijgt, zou ik met een klein beetje burgerlijke ongehoorzaamheid in mijn eentje een kleine ramp in dat gebied kunnen veroorzaken en dat kan niet de bedoeling zijn. De mooie bloemen en mijn dierbare herinnering aan de vele zaaddozen die ik als kind heb laten knappen moest ik dan maar vieren in mijn dagboek. Kon ik gelijk mijn botanische tekenvaardigheden wat oefenen. Heb ik uiteindelijk tóch nog Springbalsemien. Op papier dan, in elk geval.
“En Spelende Vrouw, wat heb je nu geleerd?“
Hoe mooi Springbalsemien ook is, achteraf ben ik blij dat ik niet iemand kende die de plant in zijn tuin had staan en dat ik niet onwetend een paar verkregen zaden in de grond heb gestoken. Ík mag het dan een fantastische plant vinden, maar er zijn dus andere criteria die moeten meetellen bij het zaaien van nieuwe planten. Een plant kan gewoon schadelijk zijn voor de lokale natuur. Daarom zal ik voortaan elke plant die ik in de tuin wil zaaien, toch vooraf voor de zekerheid even checken.
disclaimer:
De bloemen en zaaddozen heb ik nagetekend van foto’s van internet. Ik heb de foto’s echter een tijdje geleden opgeslagen en ben destijds vergeten de naam van de fotografen te noteren zodat ik geen credits kan vermelden. Ben of ken je de fotograaf van de originele beelden, laat het me dan weten zodat ik naam en links kan toevoegen.